آسانسور‌ها بخشی حساس و خطرآفرین در مجموعه اجزای ساختمان‌ها به‌حساب می‌آیند و از نظر عملکرد و ایمنی باید دائم بررسی شوند. بنابراین نیاز به نگهداری مناسب و بازرسی ادواری دارند؛ این را مقررات ملی ساختمان هم تأیید می‌کند. بخشی از مقررات ملی ساختمان، به موضوع مراقبت و نگهداری از ساختمان‌ها اختصاص دارد.

آسانسور‌ها بخشی حساس و خطرآفرین در مجموعه اجزای ساختمان‌ها به‌حساب می‌آیند و از نظر عملکرد و ایمنی باید دائم بررسی شوند. بنابراین نیاز به نگهداری مناسب و بازرسی ادواری دارند؛ این را مقررات ملی ساختمان هم تأیید می‌کند. بخشی از مقررات ملی ساختمان، به موضوع مراقبت و نگهداری از ساختمان‌ها اختصاص دارد.
در این مبحث در مورد نگهداری از آسانسور‌ها آمده که مالک ساختمان یا نماینده قانونی او باید حداقل ماهی یک‌بار، تمامی قطعات برقی و مکانیکی آسانسور را بازبینی کند و اگر تشخیص داد که قطعه‌ای نیاز به تعمیر یا تعویض دارد، حتماً دستگاه را از سرویس خارج کند و این خبر را از طریق نصب اعلامیه روی تمامی درهای آسانسور، به ساکنان ساختمان اطلاع دهد. آسانسور دستگاهی است که مدام در حرکت است و استهلاک بالایی دارد. در مقررات ملی ساختمان آمده که باید هر سال آسانسور‌ها را مورد بازرسی کامل قرار داد. به این معنا که آنها را خاموش کرد و از یک بازرس خواست تا آن را اصطلاحاً از صفر تا صد بررسی کند.

بازرس را از کجا گیر بیاوریم؟!

برای بازرسی سالانه آسانسور، بهتر است با یک شرکت بازرسی تماس گرفته شود تا کار‌شناس خود را به محل اعزام کند. شرکت‌های بازرسی ساختمان، تأیید صلاحیت خود را از سازمان ملی استاندارد دریافت می‌کنند و فهرستی از شرکت‌های مورد تأیید را در وب‌سایت این سازمان می‌توان یافت. حتی برای محکم‌کاری بد نیست که در زمان نصب آسانسور هم یک بازرس حضور داشته باشد و نصب صحیح آسانسور را نظارت و تأیید کند.
برای بازرسی آسانسور‌ها، فرم‌هایی وجود دارد که توسط سازمان استاندارد در اختیار بازرس‌ها قرار داده شده است. بد نیست نگاهی به این فرم‌ها بیندازید و یک کپی از آن تهیه کنید تا در مواقع بازرسی ادواری آسانسور، بدانید که یک بازرس، به چه نکات و چه بخش‌هایی از آسانسور باید توجه کند.

چه علائمی را جدی بگیریم؟

باز شدن درهای آسانسور در مواقعی که کابین از راه نرسیده، خطرناک‌ترین نقصی است که یک آسانسور ممکن است پیدا کند. چنین نقصی را به هیچ‌وجه نباید نادیده گرفت. مواردی مثل توقف کابین در موقعیتی بالا‌تر یا پایین‌تر از سطح زمین هم یک هشدار جدی است.
بعضی مواقع آسانسور‌ها برخی از طبقات را رد می‌کنند که این مشکل هم با گذشت زمان حل نمی‌شود. هر نوع صدای ناهنجار ممکن است نشانه‌ای از نقص فنی باشد. از مکانیک‌های خودرو که بپرسید، تأیید خواهند کرد که بخش بزرگی از مراجعان به آنها، کسانی هستند که بیهوده سعی کرده‌اند یک نقص ظاهراً کوچک را برطرف کنند و اتفاقاً آن را به مشکلی حاد تبدیل کرده‌اند. این موضوع در مورد هر دستگاه مکانیکی دیگری مثل آسانسور هم صادق است و باید گفت که اگر آشنایی کامل با مکانیسم آسانسور وجود ندارد، عاقلانه‌تر است که اقدام شخصی برای تعمیرش صورت نگیرد.

آداب و اصول آسانسور سواری

آسانسور یک وسیله نقلیه عمومی است و استفاده از آن، آداب و اصولی دارد، مثل اینکه:

*کشیدن در آسانسور در مواقعی که هنوز کابین در طبقه توقف نکرده، فایده دیگری جز خرابی قفل در به مرور زمان ندارد.
*فشردن مکرر دکمه آسانسور هم موجب نمی‌شود که کابین زود‌تر از راه برسد. اگر خیلی عجله دارید، بهتر است از پله‌ها استفاده کنید. خصوصاً اگر می‌خواهید یکی‌دو طبقه تردد کنید، استفاده از آسانسور منطقی نیست. متوقف کردن کابین در یکی‌دو طبقه اول، وقت دیگران را می‌گیرد و در عین حال ما را از یک ورزش کوتاه محروم می‌کند.
*زمانی‌ که وارد آسانسور شدیم، ادب حکم می‌کند بگذاریم کسی که جلو‌تر است، زود‌تر دکمه طبقه مورد نظرش را بزند. رعایت حال معلولان، جانبازان، سالمندان، خانم‌ها و کودکان هم البته ضروری است.
*اگر در‌ها دارند بسته می‌شوند و ناگهان کسی دوان‌دوان از راه می‌رسد، اخلاق حکم می‌کند که دکمه گشودن در را بزنیم تا او هم بتواند سوار شود. قطعاً اگر خودمان جای دونده باشیم، انتظار داریم که آسانسورسوار‌ها در را برایمان باز کنند.
*آسانسور یک وسیله عمومی است. اگر از خرید آمده‌ایم و بار زیادی به همراه داریم، با وارد شدن به کابینی که مسافر دارد، دیگران را آزار ندهیم و سعی کنیم از یک آسانسور خالی استفاده کنیم.
*هرگز نباید کابین را برای رسیدن همراهانمان متوقف نگاه‌داریم. آسانسور، هواپیما نیست که اگر از آن‌جا بمانیم، زیان فراوانی داشته باشد.
*آسانسورهای ساختمان‌های پر رفت‌وآمدی مثل بیمارستان‌ها، معمولاً مملو از مسافر می‌شوند. در این مواقع بهترین حالت آن است که همگی مسافران رو به در بایستند. اما از آنجا که ما ایرانی‌ها پشت کردن به هم را بی‌ادبی می‌دانیم، معمولاً در میان کابین سرگردان می‌شویم. اگر قصد پشت کردن به هم را نداریم، لااقل طوری نایستیم که بینی‌هایمان با هم مماس شوند!
*بهتر است مسافران آسانسور خودشان دکمه طبقه مورد نظرشان را در زمان ورود بفشارند. کسی که کنار دکمه‌ها ایستاده، مسئول این کار نیست.
*صحبت با تلفن همراه، ایجاد سر و صدای اضافه مثل سرفه‌های شدید، در تمام وسایل نقلیه عمومی صحیح نیست؛ چه تاکسی و اتوبوس، چه آسانسور.
*استفاده از محیط کوچک و بسته آسانسور برای بعضی‌ها ترسناک و ناممکن است. این نوع از اختلال‌های روانی را با عنوان‌هایی مثل ترس از غوطه‌وری و تنگناهراسی می‌شناسند و البته قابل درمان است. روانشناس‌ها می‌گویند برای درمان چنین اختلالی، باید ترس را به مرور کاهش داد. چنین فردی باید چندبار به همراه یک فرد دیگر، در یک کابین بی‌حرکت قرار بگیرد و بعد از مدتی یک طبقه را با آسانسور بپیماید و به مرور به شمار طبقه‌ها اضافه شود و بعد این مسیر را بدون همراه طی کند تا اندک اندک ریشه‌های ترس از آسانسور در دلش بخشکد. به هر صورت ترس از آسانسور، بیماری پیچیده‌ای نیست و درمان راحتی دارد.